نقطه اوج قرآن

بسم الله الرحمن الرحیم

(آیه 255 سوره بقره):این آیه شریفه که به آیه الکرسی معروف است،از شریف ترین آیات قرآن کریم است و روایت های بسیاری در فضیلت آن نقل شده است،که به دلیل معارف والایی است که در این آیه آمده است.

در روایتی از امام صادق(علیه السلام)می خوانیم:«برای هر چیزی نقطه اوج و ارتفاعی است و نقطه اوج قرآن،آیه الکرسی است.»

سوال

این آیه در چه اوقاتی فضیلت زیادی دارد؟

پاسخ

پس از نمازهای یومیه،هنگام خارج شدن از خانه،سوار شدن به وسیله ی نقلیه،هنگام خوابیدن،هنگام مسافرت،زیارت اهل قبور و هر صبح و شام.شایان ذکر است که بنا بر نقل مشهور،آیه الکرسی همین یک آیه یعنی تا«و هو العلی العظیم»است و نه تا«هم فیها خالدون»البته قرائت دو آیه بعدی فضیلت دارد.(اطیب البیان،ج3،ص8)

اهمیت وفای به عهد(آیه 1، سوره مائده)

بسم الله الرحمن الرحیم

قسمتی از ترجمه آیه:ای کسانی که ایمان آورده اید به پیمان ها(و قراردادها) وفا کنید...

تفسیر آیه:این سوره مبارک با توصیه به وفای به عهد آغاز می شود.مفسران،این نکته را ذکر کرده اند که منظور از پیمان ها و قراردادها،همه پیمان هایی است که تنمسان می تواند ببندد؛اعم از یمان بنده با خداوند،پیمان مردم با پیامبر یا امامانشان،پیمان انسان با خودش و پیمان بین مردم مانند قراردادهای مالی،ازدواجو... .با دقت در اجتماع انسان هادر می یابیم که اساس یک جامعه بر قراردادها و پیمان ها استوار است؛از کوچک ترین جامعه یعنی خانواده تا جامعه بزرگی مثل کشور.به همین جهت قرآن به شدت بر وفای به عهدو پیمان تاکید کرده است.حتی پس از فتح مکه که قدرت به دست مسلمانان افتاد و قرآن حکم کرد که مشرکان،یا مسلمان شوند یا خونشان ریخته شود،قید فرمود که با مشرکانی که با آنها عهد بسته اید،کاری نداشته باشیدتا هنگامی که مدت عهدشان تمام شود(آیات ابتدایی سوره توبه).البته روشن است که وفای به عهدتا زمانی درست است که طرف مقابل به آن وفا کند.«المیزان،ج5،ص160»

رسول اکرم (صل الله علیه و آله):آنکس که وفای به عهد و پیمان نکند، دین ندارد.«بحارالانوار/ج٧٥/ص٩٦»

راه روشن

بسم الله الرحمن الرحیم

صراط مستقیم یعنی راه روشن و وسیع و همواری که به هیچ طرف انحراف ندارد(مجمع البیان،ج1،ص65)و مراد از آن،همان آیین خداپرستی و دین حق و پایبند بودن به دستورهای خداست.در آیه ی 161سوره انعام می خوانیم:«(ای پیامبر،)بگو پروردگارام مرا به راه راست هدایت کرده؛(به)دینی پایدار.»اگر در روایتی،صراط مستقیم به قرآن و در روایتی دیگر به اهل بیت(ع)(مجمع البیان،ج1،ص66)تفسیر شده،بدین دلیل است که تنها برمانه ای که انسان را به سعادت ابدی می رساند و ذره ای اشتباه در آن راه ندارد،برنامه ای است که خداوند از طریق قرآن و معصومین(ع)بیان کرده است.

«ایاک نعبد و ایاک نستعین»

بسم الله الرحمن الرحیم

«ایاک نعبد و ایاک نستعین» دو مطلب را عرضه می کند:

1 - بنده با «‌ایاک نعبد» به سمت خدا کشانده می‌شود.

2 – بنده با «ایاک نستعین» تنها مدد خود در راه «ایاک نعبد» را یاری خدا می‌داند.

با چنین وضعیتی انسان مستقل و خالص شده، مجرای رحمت الهی می‌گردد. خدایی که مدام رحمت می‌فرستد، بنده‌اش را یکی از مجاری ابدی رحمت خود قرار می‌دهد.

سخن گفتن نیکو

بسم الله الرحمن الرحیم

تفسیر آیه 83 سوره بقره:«...و به مردم نیک بگویید...»

ذیل جمله«و به مردم نیک بگویید»از این آیه،از امام صادق (علیه السلام)روایت شده که فرمود:«با مردم سخن بگویید و جز خیر و خوبی نگویید و تا ندانسته اید که چه سخنی خوب است ،آن را به زبان نیاورید.»در روایتی از امام باقر(علیه السلام)می خوانیم:«بهتر از آنچه دوست دارید با شما سخن بگویند، با مردم سخن بگویید.»(المیزان،ج1،ص218)

پیامبر اکرم (صلى الله علیه و آله):

از سخن گفتنِ بى ادبانه بپرهیز.(اعلام الدین فی صفات المومنین ص 273)

ارزش و اثر صداقت

بسم الله الرحمن الرحیم

آیه 119 سوره مائده:

معنی آیه:

خداوند می گوید:«امروز،روزی است که راستی راستگویان،به آنها سود می بخشد؛برای آنها باغهایی از بهشت است که نهرها از زیر درختان آن می گذرند،و تا ابد در آن جاودانه می مانند؛هم خداوند از آن ها خشنود است،و هم آنها از خدا خشنودند؛این رستگاری بزرگی است.»

تفسیر آیه:

خداوند در این آیه می فرماید که صدق و راستی راستگویان در دنیا،در سرای آخرت به آنها سود می بخشد.این صدق و راستی البته تنها شامل صداقت زبانی نیست؛بلکه صداقت عملی نیز لازم است.البته راستی گفتار عاقبت به راستی کردار می انجامد.

امام على (علیه السلام):راستگو در آستانه نجات و بزرگوارى است و دروغگو در لبه پرتگاه و خوارى.«نهج البلاغه،خطبه 86»

قطعیت وجود شب قدر در ماه رمضان

بسم الله الرحمن الرحیم

قطعیت وجود شب قدر در ماه رمضان

شب قدر کدام شب است؟ برخی از محدثین برادران اهل تسنن نقل کرده‌اند که شب قدر، شب نیمه ماه شعبان است. بعضی از مفسرین این روایت را از عکرمه نقل کرده‌اند که البته راوی معتبری نیست. آن‌چه که مورد اتفاق و اجماع شیعه و سنی است آن است که نزول قرآن و شب قدر، در ماه رمضان است. از قرآن نیز این مطلب استفاده می‏شود. خدا در سوره بقره می‏فرماید: قرآن در ماه رمضان نازل شد: «شَهْرُ رَمَضانَ الَّذِی أُنْزِلَ فِیهِ الْقُرْآنُ»(ہقره / 185)؛در سوره قدر هم می‏فرماید «إِنّا أَنْزَلْناهُ فِی لَیْلَةِ الْقَدْرِ»(قدر / 1)؛ روشن است شبی که قرآن نازل شده، در ماه رمضان است. اما اینکه این نزول، در چه شبی از شبهای ماه رمضان اتفاق افتاده، سخنان گوناگونی گفته شده است. تقریباً در بین شیعه اتفاق نظر بر این است که شب نوزدهم، بیست و یکم و بیست و سوم شب‌های قدر هستند. البته برای شب بیست و یکم و بیست و سوم، اهمیت بیشتری قائل شده‌اند. در بعضی روایات نیز با صراحت بیان شده که شب بیست و سوم شب قدر است. بهترین راه، جمع بین روایات است.

شیوه دعا

بسم الله الرحمن الرحیم

پروردگار خود را (آشکارا)از روی تضرع،و در پنهانی،بخوانید؛(و از تجاوز،دست بردارید که)او متجاوزان را دوست ندارد.«سوره اعراف،آیه55»

تفسیر آیه:

بدون تردید ارتباط با خدا و دعا و راز و نیاز با معبود،نقش مهمی در سازندگی فرد و اجتماع دارد.خداوند در این آیه دستور می دهد که او را بدین صورت بخوانیم:نخست با توجه کامل و تضرع و زاری؛به طوری که نام ها و صفات الهی در قلب و جان منعکس گردد.دوم در نهان و بدون سر و صدا و با دلی پاک و از صمیم قلب.روزی حضرت موسی(علیه السلام)مردی را دید که دست به دعا برداشته و با تضرع حاجتی از خدا می خواهد.موسی(علیه السلام)گفت:«اگر حاجت او دست من بود،آن را برمی آوردم.»خداوند به او وحی فرستاد:«من به او از تو مهربان ترم.او مرا می خواند در حالی که گوسفندی دارد و دلش پیش اوست.من دعای بنده ای را که دلش پیش غیر من است،اجابت نمی کنم.»موسی(علیه السلام)به آن مرد تذکر داد و وقتی وی از صمیم دل به خدا توجه کرد،حاجتش برآورده شد.(کاشف،ج4،ص171)

التماس دعا

بهترین زنان از دیدگاه قرآن‏(2)

بسم الله الرحمن الرحیم

بهترین زنان از منظر قرآن کریم چه ویژگى‏هایى دارند؟

ادامه...

دلیل برخى از ویژگى‏هاى جسمانى و مسئولیت و نقش خاصى که زنان در حفظ سلامت خانواده و تربیت صحیح فرزندان دارند، صفات و خصوصیات پسندیده‏اى براى آنان بیان شده است.

قرآن در آیاتى نظیر آیات حجاب و آیاتى که درباره زنان پیامبران است، ویژگى‏هاى یک زن مسلمان را ترسیم کرده است که به تعدادى از آنها اشاره مى‏کنیم:

زنان صالح، زنانى متواضع هستند و در غیاب (همسر خود) اسرار و حقوق او را در مقابل حقوقى که خداوند به آنها داده است حفظ مى‏کنند.«سوره نور، آیه 31»

(صالح به کسى مى‏گویند که به شناخت و معرفت رسیده و فرمان خداوند را تنها براى او انجام مى‏دهد.)

عفاف در سخن گفتن: حدود و موازین الهى را رعایت مى‏کنند و مراقب مخاطب نامحرم خود هستند و او را مراعات مى‏کنند و مواظب هستند که هیچ مفسده‏اى از رفتار و گفتارشان برپا نشود و هیچ دلى به آنها متمایل نگردد و در او طمع نکند.«ای همسران پیامبر،شما همچون یکی از زنان معمولی نیستید،اگر تقوا پیشه کنید؛پس به گونه ای هوس انگیز سخن نگوئید،که بیماردلان در شما طمع کنند و سخن شایسته بگویید.(آیه 32،سوره احزاب)

بهترین زنان از دیدگاه قرآن‏ (1)

بسم الله الرحمن الرحیم

بهترین زنان از منظر قرآن کریم چه ویژگى‏ هایى دارند؟

خصوصیاتى که هر دو گروه زنان و مردان را شامل مى‏شود؛ براى مثال در سوره احزاب مى‏فرماید: به یقین مردان مسلمان و زنان مسلمان و مردان با ایمان و زنان با ایمان و مردان مطیع فرمان خدا و مردان راستگو و زنان راستگو و مردان شکیبا و زنان شکیبا و مردان با خشوع و زنان فروتن و مردان انفاق کننده و زنان انفاق کننده و مردان روزه دار و زنان روزه دار و مردان پاکدامن و زنان پاکدامن و مردانى که بسیار به یاد خدا هستند و زنانى که بسیار به یاد خدا هستند و خداوند براى همه آنها مغفرت و پاداش بزرگ فراهم کرده است‏.«سوره نساء، آیه 34»

در توضیح این آیه که صفات جامعى براى هر مرد و زن با ایمان بیان کرده، باید گفت: اسلام با معرفت و شناخت آغاز مى‏شود و مسلمان با محبت و گرایش به خداوند و آخرت، به عمل روى مى‏آورد. اهل فروتنى و استقامت است. همواره خاشع بوده و ارتباطش با فقرا و ضعیفان نیز برقرار است و به گرفتارى آنها توجه دارد. صدقه مى‏دهد و در عین حال در همه حالات خویش، یاد خداوند را فراموش نمى‏کند تا عجب و غرور بر او غلبه نکند و اعمال خود را بزرگ نبیند و به یاد داشته باشد که آنچه انجام داده، با امکانات خداوند بوده و اگر همه امکانات را هم به کار گیرد، تازه عبادت و طاعتش به اندازه خود او است نه به اندازه عظمت خداوند.