بسم الله الرحمن الرحیم
آیه(51سوره یونس) بر این حقیقت تاکید می کندکه هنگام نزول عذاب،درهای توبه بسته می شود و پشیمانی سودی نخواهد داشت.دلیل آن هم روشن است؛زیرا توبه در چنین حالی،شبیه توبه اجباری و اضطراری است و چنین توبه ای بی ارزش است.(نمونه،ج8،ص312)
بسم الله الرحمن الرحیم
این آیه به یکی از مهم ترین آثار توبه و عنایت ویژه خداوند به شخص توبه کار اشاره دارد و آن این است که خداوند به لطف و کرمش،بعد از توبه کردن شخص گناهکار،گناهان او را محو می کند و به جای آن حسنات می نشاند.در روایتی از ابوذر از پیامبر اسلام(ص) آمده است:«روز قیامت،بعضی از افراد را حاضر می کنند.سپس خداوند دستور می دهد که گناهان صغیره او را عرضه کنید و گناهان کبیره را بپوشانید.به او گفته می شود:تو در فلان روز فلان گناه{صغیره}را انجام دادی.در حالی که او به آن اعتراف دارد و انکار نمی کند،{ولی}قلبش از گناهان بزرگ ترسان و لرزان است.در اینجا هرگاه خدا بخواهد به او لطفی کند،دستور می دهد به جای هر گناه،حسنه ای به او بدهید.او عرض می کند:پروردگارا،من گناهان بزرگی داشتم که آن ها را در اینجا نمی بینم.»ابوذر می گوید:در این هنگام،پیامبر(ص)تبسّمی کرد که دندان هایش آشکار گشت.سپس این آیه را تلاوت فرمود:«فاولئک یبدّل الله سیئاتهم حسنات.»(نمونه،جلد15،ص160)
بسم الله الرحمن الرحیم
این آیه،توبه را به توبه قلبی و پشیمانی درونی محدود نمی کند؛بلکه روی اثر عملی آن تاکید کرده،اصلاح و جبران را مکمل توبه می شمارد تا این فکر غلط از مغز انسان ها بیرون رود که هزاران گناه را با یک جمله«استغفرالله»می توان جبران کرد؛بلکه باید خطاها در عمل جبران گردد و قسمت هایی از روح انسان یا جامعه که بر اثر گناه آسیب یافته،اصلاح و ترمیم شود.آیه به قدزی بر این نکته تاکید دارد که دوباره با جمله«پروردگارت بعد از آن آمرزنده و مهربان است»تاکید می کند که مشمول آمرزش و رحمت الهی شدن،تنها بعد از توبه و اصلاح امکان پذیر است.(نمونه،ج11،ص445)
بسم الله الرحمن الرحیم
هر گاه به مشرک خطاب کنند که توبه کند،مقصود ترک اموری است که او را از یکتاپرستی باز میدارد و اینکه به خدا و پیامبر وی ایمان بیاورد؛ولی اگر به فرد با ایمان بگویند که توبه کند،مقصود،ترک اعمال زشت و ناهنجاری است که شایسته مقام مومن نیست.(منشور جاوید،ج7،ص161)
بسم الله الرحمن الرحیم
مقصود از توبه،همان بازگشت به سوی خداست.
